Jako nauczyciele, a także rodzice naszych dzieci, zauważamy że większość uczniów stroni od książek. Niektórzy z nich zawężają czytanie tylko do obowiązkowych lektur, choć są i tacy, którzy nawet nie sięgają po lektury, a opierają się tylko na opracowaniach, a czasem obejrzeniu filmu.
Książki, w dobie powszechnego dostępu do internetu i serwowanej dzieciom, nawet tym najmłodszym, swoistej rozrywki na smartfonach często przegrywają konkurencję z tymi mediami, stając się w wielu domach reliktem przeszłości, wypustami zbędnymi, zastępowalnymi i skazanymi na porzucenie.
Kiedyś niemal ambicją każdej rodziny była domowa biblioteczka, w której królowały encyklopedie, słowniki, wśród innych bestselerowych pozycji zdobytych w księgarniach. Dzisiaj książki - często bogato ilustrowane i bardzo wartościowe – bywa, iż są wynoszone z domu, bo zawadzają, nikt do nich nie zagląda i stanowią siedlisko kurzu..
A czytanie, co potwierdzają autorytatywne badania naukowe, daje nam więcej, niż się spodziewamy. Okazuje się, że czytanie nie jest pasywną rozrywką, ale aktem współtworzenia, który pobudza mózg do działania na bardzo wielu polach.
Przeprowadzono badania, umieszczając czytającego człowieka w aparacie do rezonansu magnetycznego, okazało się, jak kolejne części jego mózgu rozświetlają się w czasie czytania. Zmianie ulegają obszary od rozpoznawania twarzy, kiedy czytający wyobraża sobie bohaterów. Dostrzeżono pobudzenie obszarów od orientacji przestrzennej i modelu rzeczywistości, kiedy badany czytał o fikcyjnych miejscach, budując ich modele za pomocą swojej wyobraźni.
Przygotowując ten krótki artykuł podzieliłam korzyści płynące czytania w kilku grupach:
CZYTANIE ZWIĘKSZA ZASÓB SŁOWNICTWA...
Czytanie pomaga w opisywaniu swoich uczuć i myśli. Często umyka nam jakiś wyraz lub chcemy coś powiedzieć, ale nie potrafimy ubrać tego w słowa. Na szczęście można nad tym pracować, a czytanie jest najlepszym ćwiczeniem. Kto dużo czyta staje się prawdziwym mistrzemi we władaniu języka tak mówionego, jak i pisanego
CZYTANIE REDUKUJE STRES
Czytanie uspokaja i spowalnia bicie serca. Wystarczy 6 minut czytania, żeby zredukować uczucie stresu aż o 60%. Mało tego, czytanie książek redukuje stres o 68% bardziej od słuchania muzyki, o 300% bardziej od wyjścia na spacer i aż o 600% bardziej od grania w gry komputerowe.
CZYTANIE POPRAWIA PAMIĘĆ
Podczas czytania powieści mamy mnóstwo rzeczy do zapamiętania – imiona bohaterów, ich charaktery, motywacje, historie, związki z innymi postaciami, miejsca, wątki fabularne, szczegóły… Tymczasem w mózgu tworzą się nowe synapsy, a te istniejące wzmacniają. Dzięki czytaniu nasza pamięć pozostaje w dobrej kondycji.
CZYTANIE INSPIRUJE
Postaci fikcyjne mogą stanowić takie samo źródło inspiracji, co spotkanie z żywym człowiekiem.
CZYTANIE ROZWIJA WYOBRAŹNIĘ
Mając przed oczami tylko literki, opis czegoś lub kogoś, sami musimy wizualizować sobie to, co dzieje się w książce – nierzadko są to nawet rzeczy, których nie możemy zobaczyć w świecie rzeczywistym! Czytanie, stymulując prawą półkulę mózgu, rozwija naszą wyobraźnię.
CZYTANIE POPRAWIA SKUPIENIE I KONCENTRACJĘ
Czytanie powieści wymaga od nas skupienia uwagi przez dłuższy czas, co zdecydowanie poprawia naszą zdolność do koncentracji.
CZYTANIE POSZERZA SŁOWNICTWO
Im więcej czytamy, tym większy mamy kontakt z różnorodnym, a nawet zupełnie nowym dla nas słownictwem. Taki kontakt samoistnie poszerza nasz własny zasób słów.
CZYTANIE POSZERZA NASZE SPOJRZENIE NA ŚWIAT
Czytanie różnych książek, publikacji, artykułów pozwala nam poznać i porównać różne punkty widzenia, spojrzeć na rzeczy z różnej perspektywy, a w rezultacie rozwinąć nasz własny światopogląd.
CZYTANIE ROZWIJA WRAŻLIWOŚĆ NA INNYCH LUDZI
Warto czytać, żeby rozwijać własną empatię. Zaangażowanie w fikcję literacką pozwala nam na postawienie się na miejscu drugiego człowieka i zrozumienie go. Dla przykładu, aż 82% czytających przekazuje pieniądze i dobra materialne dla organizacji charytatywnych 3 razy częściej niż osoby nieczytające.
CZYTANIE POSZERZA WIEDZĘ
Książki to ogromne skarbnice wiedzy. Tutaj nie trzeba dodatkowych argumentów.
CZYTANIE ZWIĘKSZA ZDOLNOŚCI ANALITYCZNE
Czytając np. takie np. opowiadania czy powieści detektywistyczne, kryminalne uczestniczymy w rozwiązywaniu życiowych zagadek, uczymy się analizowania wydarzeń, faktów, motywacji postaci, stawiania tez, weryfikowania założeń… To zdecydowanie rozwija zdolność do krytycznego i analitycznego myślenia.
CZYTANIE POPRAWIA PISANIE
Im więcej czytasz publikacje dobrych pisarzy, tym lepiej możesz rozwijać własny styl. Nie wspominając o tym, że częsty kontakt z tekstem pisanym uczy poprawności gramatycznej czy ortograficznej.
CZYTANIE POMAGA ZASNĄĆ
Stworzenie wieczornego rytuału z książką daje naszemu ciału sygnał, że pora się zrelaksować i przygotować do snu.
CZYTANIE KSZTAŁTUJE OSOBOWOŚĆ
Czytanie pozwala nam postawić się w różnych sytuacjach, w których na co dzień do tej pory się nie znaleźliśmy. Otwiera nas na nowe doświadczenia i rozszerza horyzonty, kształtując nas samych.
CZYTANIE KONSERWUJE NASZ MÓZG
Warto czytać książki, żeby utrzymać swój mózg w dobrej formie przez całe życie, choć wiadomo, że nietrenowany pokłady mózgu z wiekiem się kurczą. U książkowych tzw. moli choroba Alzheimera rozwija się 2,5 razy rzadziej, a i demencja starcza następuje znaczne wolniej.
Na pytanie zawarte w tytule, odpowiadam: czytać, czytać, czytać. Czytanie ma nie dziesiątki a setki rozmaitych korzyści. Zaczynając od pogłębiania zasobu słownictwa, rozwijania wyobraźni, utrwalania ortografii, interpunkcji poprzez dogłębne poznawanie przedstawianych problemów, rozwijamy w sobie empatię, analityczne myślenie i umiejętność rozwiązania problemów aż po rozładowanie stresu czy wspomaganie zdrowego snu.
Opracowała na podstawie dostępnych materiałów:
Ewa Jałowy
